Ik ben van mening dat verreweg de meeste mensen bezig zijn met een balans nastreven tussen leven en overleven, waarbij dat laatste veel angst oproept maar geen beste strategie is voor de lange termijn.
Om te leven heb je een aantal dingen nodig, waarbij geld een belangrijke rol speelt. Geld geeft je opties, weerbaarheid, vrijheid. Het gebrek aan geld beperkt die dingen en geeft je een continu gevoel van stress.
Het kost je wellicht twee uur werken om een kilo steak bij de slager te betalen. Ook weet je vrij zeker dat de slager jouw euro’s - die je vandaag verdient - over een jaar nog altijd wil “inruilen” voor steak.
Echter, door inflatie en geldverruiming, zal de slager je heel waarschijnlijk over een jaar slechts 900 gram steak willen verkopen voor de energie en tijd die je vandaag hebt besteedt. En over vijf jaar nog slechts 800 gram.
Mensen die veel geld hebben kunnen overigens die stress ook ervaren, omdat ze simpelweg de wereld zien door een lens van gevaar en gebrek. Toch, over het algemeen genomen, verkeren vooral mensen zonder "genoeg" geld veelal in een staat van overleven.
Bij het slijpen van je eigen lens, kun je ervoor kiezen om een situatie te benaderen vanuit het glas halfvol of glas halfleeg oogpunt. Peter Positivo zal voornamelijk kijken naar upside, de Negative Nancy voornamelijk naar de downside.
Upside voor (long only) beleggers betekent stijgende koersen, downside betekent een correctie of crash. Ook voor niet-beleggers is er een upside en downside. Bijvoorbeeld je baan verliezen in economisch zware tijden is een downside effect. Een fantastische baan voor elkaar krijgen en een groter huis kunnen kopen zijn upside effects.
Kicking the can down the road
De upsides en downsides van de periode waar we nu in leven, zijn wat mij betreft een stuk lastiger te duiden dan vroeger. We hebben meer informatie tot onze beschikking, maar er is veel ruis en weinig signaal. Beleidsbepalers hebben sinds 2008 heel wat crises weten af te wenden, die voorheen vrijwel zeker ellende hadden gegeven.
Een wereldwijde pandemie heeft de markt slechts een korte tik gegeven en steeg vervolgens door naar grote hoogten. Een aantal banken die in 2023 omvielen, zorgden voor niet meer dan tijdelijke onzekerheid. Torenhoge inflatie en de snelste renteverhogingen in recente tijden: nieuwe All Time Highs voor de meeste indices in de Westerse wereld.
Je hoort veel "dit kan niet langer goed gaan" of "vroeger zorgden deze indicatoren voor het inluiden van een stevige depressie". Toch hebben al deze momenten in de afgelopen 15 jaar er niet voor gezorgd dat we in een diepe depressie terecht zijn gekomen. Waarom?
Iedereen zal zijn eigen antwoord hebben, maar wat mij betreft leven we al jaren in een tijd waarbij er monetair en fiscaal van alles uit de hoge hoed getoverd wordt, om de slechte tijden maar niet te hoeven ervaren.
En met slechte tijden bedoel ik een instortend huis, terwijl we het tot nu toe meer hebben moeten doen met een kapotte deur of lekkend dak. Kwastje erover, een paar nieuwe dakpannen en weer door.
Iedereen in de wereld ervaart de huidige tijd op z'n eigen manier, maar toch deel ik ons even voor het gemak in twee groepen op: zij MET assets en zij ZONDER assets.
Hogere prijzen, hogere koersen
Wat er namelijk aan de hand is, is dat we steeds hogere prijzen betalen voor ons leven. Huizen, boodschappen, vakanties, verzekeringen, ga zo maar door. Iedereen werkt zich een ongeluk om het allemaal te kunnen bekostigen of leent zich blauw om het gat tijdelijk te kunnen overbruggen. Want, we willen leven, niet overleven.
Maar wat er feitelijk aan ten grondslag ligt van alle stress en onvrede is de pijnlijke realisatie (of gebrek aan) dat mensen zonder assets veel harder hun best moeten doen dan mensen met assets.
Bij stijgende prijzen van producten en diensten (consumenten inflatie) stijgen ook al jaren de prijzen van assets (vermogensinflatie). Zonder te profiteren van vermogensinflatie, zul je steeds meer tijd moeten besteden voor het minimaal gelijk houden van je levensstijl. Een tweede baan, sidehustle, twee ouders/partners met een fulltime baan, het uitstellen van samenwonen en/of kinderen...
En dan heb ik het niet eens over alle weelderige luxe die we willen, maar ons niet kunnen permitteren. Nee, ik bedoel gewoon: comfortabel leven.
"De rijken worden alsmaar rijker", is een veelgebruikte zin en onvrede. Waarom worden deze mensen rijker en valt de middenklasse steeds verder weg in levensstijl? Assets! Rijke mensen hebben veel assets en profiteren van het mechanisme dat voornamelijk sinds 2008 in een stroomversnelling is gekomen.
Je kunt klagen en het daarbij laten, of je kunt - wat mij betreft - de beslissing maken om ook te profiteren van dit mechanisme. Hoe? Assets! Je kunt nog zo hard werken en elk jaar in staat zijn om meer geld te verdienen, maar het is een oneindig draaiende loopband die steeds meer energie en tijd van je vergt. Tijd en energie die in de toekomst minder waard zal zijn.
De toekomst loopt bij je weg
Elk jaar dat de koersen van assets oplopen, lopen ze in feite steeds verder bij je weg. Kon je tien jaar geleden nog 1 aandeel Apple kopen van een dag werken, heb je er wellicht nu al twee of drie werkdagen voor nodig. Dat huis dat je wilt hebben in de toekomst, zelfde verhaal. Asset prijzen lopen gemiddeld gezien veel harder op dan de gemiddelde salarissen / inkomens.
Als belegger moet je wat mij betreft altijd rekening houden met verschillende scenario's, om ervoor te kunnen zorgen dat je jouw opgebouwde vermogen (en daarmee je uitgestelde dromen) niet zomaar kwijt raakt. Daarom doen veel doom-berichten het goed op internet: het wekt sterke emoties van potentieel verlies op. Al die besteedde energie, uren van huis en uitgestelde dromen... dat wil je veilig stellen.
Iemand die weinig te verliezen heeft, heeft weinig te vrezen. Iemand die veel heeft, kan zichzelf helemaal verliezen in dreigende scenario's.
Toch verkeren de meeste mensen die deze nieuwsbrief lezen en naar onze podcast luisteren, in de middelste groep: te weinig assets om het verlies te hoeven vrezen, teveel assets om dreigende berichten geheel te negeren.
Een crash
De markt kan twee kanten op, geheel volgens de nieuwe norm van sterk aantrekkende polariteit in de wereld:
- Een crash omlaag
- Een crash omhoog
Huh, een crash omhoog? Jazeker, dat noemen ze ook wel een "melt-up". Zoals we tijdens de aanloop van de Dotcom-crash hadden: de Dotcom-boom! Snel stijgende koersen, bizarre taferelen en levensveranderende vermogens-groei.
Full Bio:max_bytes(150000):strip_icc()/investing10-5bfc2b90c9e77c00517fd2ef.jpg)
Waarom denk ik dat? Omdat we wat mij betreft in het staartje zitten van een compleet uit de hand gelopen financieel experiment, sinds 2008. Eigenlijk begon het in 1971, bij het loslaten van de goudstandaard door de VS. Daar is genoeg over geschreven, dus ga ik je niet mee vervelen.
Het punt dat ik wil maken is dit: er bestaat een kans dat het staartje ervoor zal zorgen dat we een vergelijkbare situatie gaan krijgen met Dotcom in de jaren 90. Geen garantie, maar een aanzienlijke kans.
Tot welke groep wil je dan behoren: die MET assets, of die ZONDER assets? Ik heb het niet over gokken met je zuurverdiende en opgebouwde vermogen, maar over het weloverwogen berekenen van het mogelijke effect op jouw vermogen, wanneer dit experiment in de (mogelijk laatste) versnelling gaat.
Het effect waarbij er een enorme wealth transfer, technologische versnelling en demografische verschuiving samenvallen in de komende jaren. Het effect dat ervoor zou kunnen zorgen dat je het gat tussen overleven en leven kunt overbruggen. Het effect dat je genoeg buffer geeft wanneer het experiment dan eindelijk resulteert in de elk jaar voorspelde crash, banenverlies of nieuwe periode van nog hogere inflatie.
Daarom: assets! Het is wat mij betreft de beste manier om jezelf niet kapot te rennen op de loopband, terwijl anderen aan de knoppen zitten.
Niet om er per sé schatrijk van te worden, maar om mentaal en fysiek meer economische en persoonlijke uitdagende situaties aan te kunnen.
Zodat je niet elke cyclus opnieuw dezelfde angsten en zorgen door hoeft (basisbehoeften), je niet elke keer alles op alles moet zetten om een nieuw gecreëerd gat te moeten overbruggen (extreem speculeren) en je door een heldere bril naar het leven kunt kijken (leven versus overleven).
Ik heb een goed leven, maar dat betekent niet dat ik aan de zijlijn ga zitten toekijken als assets de komende fase door het dak gaan. Ook ik heb huidige en toekomstige "gaten" te overbruggen voor mijzelf en mijn gezin.
En ja, ik kan het allemaal mis hebben en in een stevige bubbel zitten - dat is wel vaker zo geweest. Maar de aanwezigheid van de kans op het melt-up scenario is er - en dat kan ik niet negeren. Mocht het anders lopen, dan pas ik me aan. Tot die tijd: boe-lisch! 😉
IEX Beleggersdag
Gisteren waren we met het creator-team op de IEX Beleggersdag. CEO’s, analisten en vermogensbeheerders deelden hun tips en voorspellingen. Toch was het vooral waardevol om elkaar fysiek te spreken en te leren kennen.
