Psychologie van beleggen: "Regret Theory"
Oké, laten we het hebben over het spijtbeginsel (Regret Theory) bij beleggen. Je weet wel, dat gevoel van 'had ik maar...' nadat je een beslissing hebt genomen op de beurs.
Inhoudsopgave
Het is eigenlijk een interessant concept dat draait om emoties en hoe die onze keuzes beïnvloeden. Laten we eens kijken naar wat het inhoudt en hoe het ons beleggingsgedrag beïnvloedt.
Over spijt & het spijtbeginsel
Spijt is dat gevoel van teleurstelling of wroeging dat je krijgt nadat je een beslissing hebt genomen waarvan je later denkt dat het misschien niet de beste was. Stel je voor dat je een belegging verkoopt en het de volgende dag hard omhoog schiet. Dat gevoel van 'had ik het maar vastgehouden', is spijt in een notendop.
Het spijtbeginsel is niet iets dat zomaar uit de lucht is komen vallen. Het is het resultaat van jarenlang onderzoek door economen en psychologen die wilden begrijpen waarom mensen soms van die rare beslissingen nemen als het om geld gaat. In de jaren 80 begonnen ze te graven in de emotionele kant van beleggen en ontdekten ze dat spijt een grote rol speelt.
Waarom is het belangrijk bij beleggen?
Nou, het draait misschien niet zozeer om spijt zelf, maar om de anticipatie van spijt. Voordat je een transactie doet, denk je misschien: "Zal ik hier later spijt van krijgen?" En dat kan invloed hebben op je beslissingen.
Soms vermijden beleggers risico's omdat ze bang zijn dat ze er later spijt van krijgen als het fout gaat.
Wat beïnvloedt spijt bij beleggen?
Meer dan je denkt, waarschijnlijk. De grootte van het verlies of de gemiste kans speelt een rol, net als hoeveel controle je had over de situatie. Als je denkt dat je het had kunnen voorkomen, voel je misschien meer spijt.
Het gaat natuurlijk ook om je verwachtingen. Als je dacht dat je een enorme winst zou maken en het tegenovergestelde gebeurt, is de kans groot dat je flink baalt.
Risico-aversie
Spijt-vermijding en risico-aversie lijken op elkaar, maar ze zijn niet hetzelfde. Risico-aversie gaat over het vermijden van onzekere uitkomsten, terwijl spijt-vermijding draait om het vermijden van het gevoel van spijt dat kan komen na een foute beslissing.
Dus, sommige beleggers nemen grote risico's om maar geen spijt te hoeven voelen, terwijl anderen juist risico's vermijden om dat gevoel te ontlopen. Geheel afhankelijk van je persoonlijkheid en verwachtingen.
Hoe passen we dit toe bij beleggen?
Nou, begrijpen waarom je sommige acties wel of niet doet bij het maken van beleggings-beslissingen, kan je helpen om je emoties onder controle te houden.
- Denk je dat je spijt gaat hebben van een aan- of verkoop?
- Is dat dan omdat je bang bent geld te verliezen (Fear of Loss) of juist geld mis te lopen (FOMO)?
- In hoeverre bepaalt de anticipatie op het hebben van spijt jouw gedrag op de beurs?
Niet alleen is het leerzaam om dit besef te ontwikkelen, maar ook zou je eraan kunnen denken om dit op te schrijven in een dagboek (ja, daar heb je 'em weer). Schrijf van tevoren op wat je anticipatie is en schrijf achterop op wat de uitkomst en verbeterpunten zijn.
Dag 1: "Vandaag wilde ik een positie openen in XYZ, omdat ik verwacht dat het de komende maanden zo hard zal oplopen - dat ik bang ben anders de boot te missen. Maar ik zie ook dat de koers enorm hard opgelopen is, dus ik wil niet te duur kopen. Ik twijfel!
Daarom doe ik even niets, omdat ik bang ben spijt te hebben van mijn aankoop als het toch de tijdelijk top blijkt te zijn. Ik wil geen bagholder worden."
Dag 30: "Belegging XYZ is na een kleine dip (die ik gemist heb) keihard opgelopen en nu heb ik spijt dat ik niet eerder gekocht heb. Zie je wel, ik had het toch moeten doen, maar ik dacht er spijt van te zullen krijgen, omdat het al zo hoog stond.
In het vervolg is het wellicht beter om ten minste een kleine positie te openen, zodat ik niet compleet aan de zijlijn sta."
Conclusie
Het spijtbeginsel is misschien wel bepalender voor beleggers dan ze zelf denken. Ook al willen we rationeel aan de slag, toch bepalen emoties een groot deel van onze beslissingen op de beurs.
Het is iets om in gedachten te houden als je je volgende beleggingsbeslissing neemt. Wie weet, misschien helpt het je om wat minder 'had ik maar...' momenten te hebben in de toekomst.
